Osoby starsze nie mają lekko- w jesieni życia często borykają się z wieloma chorobami i schorzeniami, a te dotyczą także kończyn- dolnych zwłaszcza. Choroby, na które zapadają najczęściej seniorzy, nazywa się zbiorczo chorobami wieku podeszłego lub chorobami starczymi należą do nich m.in. cukrzyca, nadciśnienie, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, nowotwory, choroby zwyrodnieniowe stawów, osteoporoza, miażdżyca i depresja.
To miażdżyca jest w największym stopniu odpowiedzialna za problemy z kończynami i może wywołać inne schorzenie jakim jest przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych.
Co to jest przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych i jakie są jego przyczyny?
Niedokrwienie kończyn występuje na skutek takiego zwężenia tętnic doprowadzających krew do nóg, iż stają się one niedokrwione. Jak już wspomniano, najczęściej jest to wynikiem występujących w organizmie zmian cukrzycowych, ale przewlekłe niedokrwienie może także wystąpić u chorego z cukrzycą, u palących tytoń, u osób otyłych oraz u osób z zaburzeniami cholesterolowymi. Zwężenie tętnic w nogach daje wyraźne dolegliwości bólowe. W początkowym stadium choroby, ból można odczuwać tylko po znacznym wysiłku fizycznym- np. po nordic walkingu czy chodzeniu po schodach.
Jeżeli zaś choroba zaczyna się rozwijać, tętnice stają się coraz bardziej zwężone, a ból staje się chroniczny. Skrajne zwężenie tętnic oraz stały i bardzo silny ból sprawiają, iż może być konieczna amputacja jednej lub obu kończyn dolnych. Przewlekłe niedokrwienie występuje u bardzo dużej liczby osób w starszym wieku- szacuje się, iż po 70. roku życia dotyczy ono nawet 60% osób starszych. Ale nie u każdego pojawiają się objawy, spora część z nich żyje nie wiedząc o występującym u nich schorzeniu.
Objawy przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych
Jak wspomniano, wielu pacjentów nawet nie ma świadomości, iż występuje u nich to schorzenie. Najczęściej dowiadują się o tym w gabinecie lekarskim, gdzie lekarz stwierdza brak tętna w kończynie. Charakterystyczne objawy niedokrwienia zaczynają pojawiać się wtedy, gdy światło tętnic zostaje zwężone już o około 50%. Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów choroby jest tzw. chromanie przestankowe, czyli ból łydek, który nasila się podczas chodzenia, a ustaje w spoczynku.
Jeżeli tętnice są jeszcze bardziej zwężone, ból kończyn odczuwalny jest także podczas spoczynku, a nie tylko przy poruszaniu się. Jeżeli zaś pacjent ma do czynienie z bardzo zaawansowaną postacią niedokrwienia, zaczynają pojawiać się na nogach rany, które się nie goją oraz obszary martwicy tkanek. Rany najczęściej pojawiają się początkowo na palcach u stóp, towarzyszy im ostry ból. Nieodpowiednie zajmowanie się takimi ranami, może prowadzić do groźnych zakażeń bakteryjnych w ich obrębie. Innymi niż ból objawami przewlekłego niedokrwienia nóg jest drętwienie nóg, nogi są zimne, występują skurcze, a także sztywność mięśni nóg po wysiłku.
Zmiany dotyczą także skóry nóg, dlatego w badaniu diagnostycznym lekarz zwraca uwagę na takie zmiany jak zanik owłosienia na nogach, zmiany płytek paznokciowych, pękająca skóra, zasinienia, suche owrzodzenia, martwica w obrębie palców.
Postępowanie w przypadku niedokrwienia kończyn
Opiekunka, która zaczyna dostrzegać wyżej wymienione objawy u swojego podopiecznego, powinna zapisać go najszybciej jak to możliwe do specjalisty angiologa. Angiolog to lekarz, który zajmuje się chorobami naczyń. Bardzo wskazana byłaby także wizyta u kardiologa, gdyż niedokrwienie kończyn jest często następstwem zaburzeń kardiologicznych- miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia, hipercholesterolemii. W przypadku bardzo nagłych objawów, owrzodzeń czy martwic, senior powinien być zawieziony do lekarza w trybie natychmiastowym.
Bardzo możliwym jest, iż senior będzie miał skierowanie na wykonywanie tzw. treningów marszowych (o ile choroba nie jest mocno zaawansowana). Treningi trwają najczęściej około kwartału i odbywają się około 3 razy w tygodniu. Są to treningi na bieżni, które trwają od 30 do 60 minut. Niedokrwienie kończyn leczy się także farmakologicznie oraz zabiegowo. Choremu podaje się leki przeciwpłytkowe, statyny, leki nasercowe oraz leki poprawiające przepływ krwi przez naczynia.
