Depresja to jedna z powszechniej występujących chorób u seniorów. Często jednak jest niezauważana- przecież senior ma inne choroby- udary, zawały, nadciśnienie, cukrzycę i tym podobne, dlatego depresja u osób starszych bardzo często jest “niezauważana”.
Jest jednak chorobą równie poważną co inne i bardzo często przyczyną samobójstw u osób w podeszłym wieku. Jak zauważyć u seniora objawy depresji i jak opiekować się seniorem z depresją?
Depresja u seniora- jak rozpoznać?
Objawy depresji u seniora mogą być różnorakie. Objawy te mogą być objawami zarówno ze strony ciała (objawy somatyczne) jak i objawami ze strony psychiki. Do objawów depresji ze strony psychiki zaliczymy: brak chęci do życia, brak decyzyjności, niestawianie sobie żadnych celów (objawy te nazwać można zbiorczo objawami związanymi z zaburzeniami woli), krytyczne patrzenie na siebie, uznawanie, iż jesteśmy do niczego, że nasze życie nie ma sensu (objawy takie nazwiemy zaburzeniami intelektu).
Do objawów ze strony ciała (somatycznych) zaliczyć można: bezsenność lub nadmierną senność, brak apatytu i nieprawidłowości ze strony układu pokarmowego (zaparcia, biegunki), spowolnienie psychoruchowe (w tym spowolnienie mowy), bóle głowy, karku, stawów, brzucha, obniżenie nastroju, płaczliwość.
Dlaczego seniorzy popadają w depresję? Przyczyn może być wiele, a wśród nich można wymienić np. czynniki biologiczne jak brak aktywności fizycznej, przejmowanie leków, choroby, zaburzenia metabolizmu, przewlekły ból. Przyczynami mogą być także czynniki psychospołeczne, do których zaliczymy niesprawność, izolacja i samotność (np. po śmierci małżonka lub bliskich znajomych), problemy ze strony starzejącego się organizmu, lęki po zdiagnozowaniu ciężkich chorób.
Różne badania pokazują, iż po 65. roku życia na depresję choruje aż 30% seniorów. Występowanie depresji u seniorów nie jest zdominowane przez płeć- w równej mierze chorują na nią kobiety jak i mężczyźni.
Opieka nad seniorem z depresją
Leczenie depresji u seniora jest konieczne, tak samo jak codzienne pomoc seniorowi w walce z tą chorobą. Depresja nigdy nie powinna być lekceważona. Warto postawić na zdrowe starzenie, które często nawet nie dopuszcza do wystąpienia tej choroby. Gdy jednak dojdzie do rozwoju depresji warto wspomagać seniora np. przez zachęcanie go do aktywności fizycznej- może to być nordic walking, zwykłe spacery, basen, jazda na rowerze. Dobrą formą pomocy seniorom w depresji jak zapisanie ich na zajęcia takie jak np. muzykoterapia czy naturoterapia.
Od lat prowadzone są badania, które jednoznacznie wykazały, iż przebywanie na świeżym powietrzu wśród roślin jadalnych, kwiatów i drzew ma zbawienny wpływ na psychikę człowieka. Muzykoterapia pozwala wyjść do ludzi, zintegrować się z nimi, nawiązać kontakty towarzyskie, poprawia nastrój, odpręża, często wiąże się też z aktywnością ruchową (taniec). Senior cierpiący na depresję potrzebuje zwykłej ludzkiej bliskości oraz życzliwości. Opiekun seniora powinien wykazać się zaangażowaniem wobec swojego podopiecznego oraz stymulować go do pozytywnych działań.
Wspólna lektura ciekawej książki, obejrzenie fajnego filmu, wspólny spacer czy gra planszowa- każda czynność wykonywana razem z podopiecznym może mieć dla niego bardzo duże znaczenie w chorobie.
Leczenie depresji u seniora
Depresja u osoby starszej zawsze wymaga odpowiedniego podejścia oraz leczenia. Leczenie depresji u seniora wiąże się z farmakoterapią oraz psychoterapią. W farmakologii dostępnych jest cała gama antydepresantów i wciąż nie wiadomo jednoznacznie, który z nich jest najskuteczniejszy. Przy wyborze danej farmakoterapii trzeba zawsze brać pod uwagę wiek seniora, choroby jakie go dotykają, leki jakie zażywa. Leczenie przeciwdepresyjne rozpoczyna się od małych dawek leków, a następnie stopniowo się je zwiększa aż do uzyskania dawki terapeutycznej.
Psychoterapia to także jedna z podstawowych form leczenia depresji, zwłaszcza jeżeli czynnikiem wystąpienia depresji jest np. samotność czy trauma. Skuteczne są takie formy psychoterapii jak psychoterapia psychodynamiczna, terapia poznawczo-behawioralna, terapia psychoanalityczna czy terapia systemowa.
